Niewiele osób wie, jakie czynników wpływają na smak i jakość ich ulubionej kawy. W tym artykule opowiemy Ci o najważniejszych czynnikach, które wpływają na proces parzenia kawy i jak możesz je kontrolować, aby cieszyć się wspaniałym smakiem kawy każdego dnia.
Ekstrakcja kawy – co to jest?
Ekstrakcja kawy (inaczej zaparzanie) to proces polegający na wydobyciu z kawy najważniejszych związków chemicznych i substancji. W czasie ekstrakcji woda przepływa przez kawę i wypłukuje z niej wszystkie substancje, które nadają kawie smak i aromat.
Podczas ekstrakcji kawy, woda musi mieć odpowiednią temperaturę, a ziarna kawy powinny być zmielone w sposób, który odpowiada wykorzystywanemu sprzętowi i metodzie parzenia. Odpowiednia ekstrakcja kawy zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj kawy, stopień palenia, wielkość ziaren, rodzaj i wiek ziaren, a także czas i temperatura ekstrakcji.
Optymalna ekstrakcja kawy pozwala na uzyskanie dobrze zbalansowanego smaku oraz aromatu. Zbyt krótka ekstrakcja prowadzi do słabej w smaku kawy, podczas gdy zbyt długa ekstrakcja może prowadzić do gorzkiego, czy kwaśnego smaku.
Stopień zmielenia ziaren kawy
Stopień zmielenia ziaren kawy ma kluczowe znaczenie dla procesu parzenia kawy i wpływa na smak, aromat i jakość napoju.
Ogólnie rzecz biorąc, im drobniej zmielone są ziarna, tym większa powierzchnia kawy ma kontakt z wodą, co zwiększa tempo ekstrakcji związków chemicznych i skraca czas parzenia. Z kolei ziarna grubo zmielone potrzebują dłuższego czasu ekstrakcji, aby uzyskać odpowiedni smak i aromat.
Drobnym zmieleniem ziaren nadajemy kawie mocniejszy smak, bardziej wyrazisty aromat oraz większą ilość kofeiny.
- Drobno mielone – idealne do parzenia espresso, czy kawy po turecku
- Średnio mielone – świetne do parzenia kawy metodą przelewową
- Grubo mielone – najlepiej nadają się do zaparzania we french pressie, czy kawiarce
Ważne jest, aby dopasować stopień zmielenia do wybranej metody parzenia oraz do indywidualnych preferencji smakowych.
Temperatura wody
Temperatura wody jest również bardzo ważnym czynnikiem do uzyskania pożądanego smaku i aromatu kawy.
Gdy temperatura wody jest za niska, kawa może wydawać się płaska lub wyrazistość smaku może być osłabiona. Idealna temperatura wody do parzenia kawy wynosi między 90 a 96 stopni Celsjusza, jednakże najlepsza temperatura wody zależy od metody parzenia i rodzaju kawy.
Jeśli temperatura wody jest zbyt wysoka, to może spowodować przypalenie kawy i nadmierną ekstrakcję ze zmielonych ziaren. Taki wyciąg może nadać kawie nieprzyjemny, kwaśny i nadmiernie gorzki smak, który może przytłoczyć.
Z drugiej strony, jeśli temperatura wody jest zbyt niska, to kawa może być niewystarczająco zaparzona, przez co może nie wyciągnąć z kawy wystarczającej ilości smaku i aromatu. Co prowadzi do tego, że otrzymana kawa będzie słaba w smaku, wodnista.
Dlatego też, aby uzyskać idealny smak i aromat kawy, warto dostosować temperaturę wody do konkretnej metody parzenia i rodzaju kawy. Na przykład, do parzenia kawy we french pressie, idealna temperatura wody wynosi około 94 stopni Celsjusza, a do parzenia kawy metodą drip idealna temperatura wody to zakres 90 – 95 stopni.
Ciśnienie
Czynnik ciśnienia odnosi się do głównie do ekspresów ciśnieniowych oraz kawiarek.
W skrócie, podczas parzenia kawy w ekspresie ciśnieniowym, gorąca woda pod wysokim ciśnieniem (zwykle 9 barów, w kawiarce ciśnienie jest mniejsze – ok. 2 bary) przechodzi przez zmielone ziarna kawy. Ciśnienie jest niezbędne do utrzymania odpowiedniej temperatury wody (zwykle około 90°C) i umożliwia ekstrakcję związków z kawy.
Odpowiednie ciśnienie umożliwia wodzie w ekspresie ciśnieniowym przejście przez kawę w odpowiednim tempie, co pozwala na wyciągnięcie pożądanych związków chemicznych. Zbyt niskie ciśnienie może skutkować słabą ekstrakcją kawy, co z kolei prowadzi do wodnistej i niedosłodzonej kawy. Zbyt wysokie ciśnienie może przeciwnie spowodować zbyt szybką ekstrakcję kawy, co z kolei prowadzi do gorzkiej i nieprzyjemnej kawy.
Czas parzenia kawy
Kolejnym ważnym czynnikiem jest czas parzenia kawy, czyli jak długo kawa powinna podlegać procesowi ekstrakcji. Zbyt krótki czas parzenia spowoduje słabą ekstrakcję, a zbyt długi czas spowoduje, że otrzymamy kwaśną kawę. Dodatkowo dłuższy czas parzenia powoduje, że ilość kofeiny w otrzymanej kawie wzrasta, a przy krótszym czasie parzenia odwrotnie.
Optymalny czas parzenia zależy od rodzaju kawy, stopnia jej palenia, mielenia i preferencji osobistych. Choć są pewne zalecenia, ile powinien trwać czas parzenia kawy:
- Drip – 1 do 3 minut
- Chemex – 4 minuty
- French Press – 4 minuty
- AeroPress – 1 do 2 minut
- Kawiarka – 5 minut
Podsumowanie
Najważniejszymi czynnikami wpływającymi na proces parzenia kawy są: stopień zmielenia ziaren kawy, ilość i temperatura wody, ciśnienie, czas ekstrakcji oraz wybrana metoda parzenia. Każdy z tych czynników ma kluczowe znaczenie dla smaku otrzymanej kawy.
Ponadto ważne jest również, aby stosować świeżo palone ziarna oraz odpowiednio przechowywać kawę, w szczelnym pojemniku, co zapobiegnie jej wietrzeniu.
