Historia kawy – jak kawa podbiła świat?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak kawa stała się jednym z najpopularniejszych napojów na świecie? Jeśli tak, to ta historia jest dla Ciebie! Odkryjemy razem fascynującą historię, jak kawa podbiła świat i stała się ulubionym napojem wielu ludzi na całym świecie.

Historia kawy, czyli kto pierwszy zaczął pić kawę

Kawa jest jednym z najpopularniejszych napojów na świecie, spożywanym przez miliony ludzi każdego dnia. Jednak historia kawy nie jest powszechnie znana. Według legendy historia kawy zaczyna się w Etiopii, gdzie pasterz o imieniu Kaldi miał po raz pierwszy odkryć właściwości ziaren kawy.

Kaldi zauważył, że jego kozy stają się bardziej energiczne po zjedzeniu owoców z pewnego drzewa. Zaciekawiony postanowił sam spróbować jagód i doświadczył tego samego efektu pobudzenia. Pobudzający napój szybko zyskał popularność wśród mieszkańców Etiopii, co spowodowało rozprzestrzenienie się kawy do pobliskich krajów.

Bliski Wschód

Jemeńscy handlarze sprowadzili kawę do Jemenu z Etiopii w XV wieku. Kawa szybko zyskała popularność w świecie arabskim – podobnie jak w Etiopii – a uprawa kawy rozprzestrzeniła się po całym regionie. Kawa szybko stała się znana w Kairze, Konstantynopolu, Damaszku i innych dużych miastach Islamu.

Początkowo kawa była wykorzystywana przez arabskich mistyków (sufitów), jako środek pobudzający, który miał wspomagać ich koncentracje w czasie długich modlitw wieczornych.

Zyskująca popularność “qahwa” jak nazywali ją miejscowi, szybko stała się istotną częścią społeczeństwa na Bliskim Wschodzie. Spożywana była w domach i nowopowstałych lokalach zwanych kawiarniami, które stawały się centrum życia społecznego. Kawiarnie przyciągały artystów i myślicieli, przy kawie i słodkich przekąskach dyskutowano o najważniejszych kwestiach i wymieniano się poglądami.

Pierwsza popularna metoda parzenia kawy polegała na drobnym zmieleniu ziaren kawy, a następnie zagotowaniu ich w tygielku razem z cukrem. Ta metoda parzenia kawy jest popularna nawet dzisiaj – znamy ją jako “kawa po turecku”.

Jednak moda na kawę nie spodobała się każdemu. Po okresie zachwytu, w 1511 roku ustanowiono zakaz na sprzedaż i spożywanie kawy, przez ortodoksyjnych imamów. Jednak nie trwało to za długo, ponieważ zakazy te zostały uchylone w 1524 roku na rozkaz sułtana Sulejmana I.

Kawa bardzo mocno zakorzeniła się w kulturze arabskiej, co pozostało do dzisiaj. 

Kawa w Europie – skąd się wzięła?

W Europie kawa po raz pierwszy pojawiła się ok. 1526 roku, choć nie za pośrednictwem handlu, a za sprawą wojny. Był to czas, gdy Imperium Osmańskie najechało Węgry i resztę Europy. W ciągu roku po tym wydarzeniu kawa dotarła do Wiednia, gdzie bardzo przypadła ludziom do gustu. 

Kilkadziesiąt lat później kawa trafiła na Maltę, za sprawą Tureckich jeńców wojennych, którzy byli niewolnikami na Malcie. Mieszkańcy wyspy również zakochali się w kawie, stała się uwielbiana wśród wyższych sfer maltańskiego społeczeństwa. Nie potrzeba było dużo czasu, żeby otworzono pierwsze kawiarnie na Malcie.

Pod koniec XVI w. niektórzy przedstawiciele Kościoła we Włoszech byli przeciwnikami kawy, uważając kawę za “napój szatana”. Do czasu aż papież Klemens VIII postanowił sam spróbować kawy – po spróbowaniu kawy papież był nią tak zachwycony, że postanowił ją pobłogosławić, bo jak powiedział “Ten napój diabła jest tak pyszny, że głupotą byłoby pozwolić tylko niewiernym się nim cieszyć. Gdy ochrzcimy kawę, oszukamy szatana”.

Tętniący życiem handel między Wenecją a Afryką Północną, Egiptem i Bliskim Wschodem sprawił, że wiele różnorodnych produktów zaczęło trafiać do Wenecji – w tym oczywiście kawa. Chęć zarobku weneckich handlarzy sprawiła, że kawa zaczęła sprowadzana na kontynent europejski, do weneckich portów. 

Pierwsza kawiarnia w Europie (pomijając te na Malcie i w Turcji) powstała w 1645 roku w Wenecji i był to dopiero początek, bo kawiarnie zaczęły podbijać europejskie miasta i podobnie jak w krajach arabskich, były one świetnym miejscem do rozmów i spotkań, przy filiżance kawy. 

Powiązane: Historia ekspresu do kawy

Kawa w Polsce – skąd się wzięła?

Kawa w Polsce pojawiła się później, bo dopiero w XVII wieku. Głównie za sprawą kupców, którzy handlowali z sąsiadującym na południu Imperium Osmańskim. Wkrótce potem kawa stała się popularnym napojem, szczególnie wśród szlachty. W XVIII wieku pojawiły się pierwsze kawiarnie, a w XIX wieku kawa stała się jednym z najważniejszych produktów spożywczych importowanych do Polski.

Nowy świat, czyli kawa w Ameryce

W 1720 roku francuski oficer zabrał ze sobą sadzonki kawowca na Martynikę znajdująca się na Karaibach. 50 lat po tym liczba drzew kawowych na Martynice wynosiła prawie 19 tysięcy, a z Martyniki kawa rozprzestrzeniła się na pozostałe obszary Ameryki Łacińskiej.

W międzyczasie, w 1773 po proteście politycznym znanym jako Herbatka bostońska duża liczba Amerykanów przerzuciła się z herbaty na kawę, bo picie herbaty od teraz postrzegane było jako niepatriotyczne.

W drugiej połowie XIX wieku wiele krajów Ameryki Łacińskiej podjęło się uprawy kawy, ale prawie każdym przypadku wiązało się to z dużą liczbą przesiedleń i wyzyskiem rdzennej ludności. W połączeniu ze złymi warunkami pracy doprowadziło to do licznych powstań i zamachów stanu.

Brazylia

W 1727 roku król Portugalii wysłał Francisco de Melo Palheta na Gujanę Francuską, żeby sprowadził nasiona kawowców do Brazylii. Jednak gubernator Gujany był niechętny i odmówił mu wydania nasion, po które wysłał go król. Z pomocą przyszła mu żona gubernatora, którą Francisco uwiódł, a gdy opuszczał Gujanę, na pożegnanie wręczyła mu bukiet kwiatów, w którym znajdowały się ziarna kawy. 

Francisco przywożąc do Brazylii nasiona kawowca, zapoczątkował w ten sposób uprawę kawy w Brazylii – tym samym otworzył bardzo ważny rozdział w historii tego kraju. Choć początkowo kawa była uprawiana na niewielką skalę, wkrótce stała się jednym z najważniejszych produktów eksportowych Brazylii. 

W roku 1852 Brazylia stała się największym producentem kawy na świecie, co trwa do dzisiaj. W latach 1850 – 1950 Brazylia eksportowała więcej kawy niż reszta świata razem wzięta! 

Z racji swojej geografii, Brazylia jest idealnym miejscem do uprawy kawy. Większość kraju znajduje się w strefie tropikalnej, co zapewnia stabilny klimat o wysokiej temperaturze i wilgotności. Ponadto tamtejsza gleba jest bogata w minerały, co sprzyja rozwojowi kawowców.

Kawa w dzisiejszym świecie

Obecnie kawa jest jednym z najbardziej popularnych napojów na świecie. Od czasów początków uprawy kawy, zainteresowanie tym napojem rosło w miarę upływu czasu, a wraz z rozwojem technologii i możliwości transportowych kawa stała się globalnym produktem i jednym z najważniejszych produktów spożywczych.

Obecnie kawę możemy pić na wiele sposobów – od klasycznego espresso, po popularne cappuccino, czy latte. Co więcej, kawa jest dostępna w różnych formach, takich jak ziarna, kawa mielona, kapsułki czy kawa rozpuszczalna. Dzięki temu każdy może wybrać dla siebie najlepszą opcję i cieszyć się z różnorodności smaków, które oferuje dzisiejszy rynek kawy.