Dlaczego warto poznać różne metody ekstrakcji kawy? Ponieważ każda z nich oferuje coś innego – inne doznania smakowe, inne tekstury i różnorodność aromatów.
W tym przewodniku opiszemy wszystkie najpopularniejsze metody parzenia kawy, czyli:
- Ekspres ciśnieniowy
- Moka (kawiarka)
- Ekspres przelewowy
- Drip
- Chemex
- French press
- AeroPress
- Clever dripper
- Kawa po turecku
- Cold brew
Zachęcam do dalszego czytania.
Metody ciśnieniowe
Ciśnieniowe parzenie kawy to technika pozwalająca na wydobycie esencji smaku ze zmielonych ziaren dzięki przepuszczeniu przez nie wody pod wysokim ciśnieniem.
Ekspres ciśnieniowy
Pierwszy ekspres ciśnieniowy to urządzenie, którym zawdzięczamy powstanie espresso. Ich działanie opiera się na przepuszczaniu gorącej wody pod wysokim ciśnieniem przez drobno zmieloną kawę. To właśnie ciśnienie, zazwyczaj w zakresie od 9 do 15 barów, jest tutaj kluczowe do ekstrakcji pełni smaku z ziaren kawy.
Parzenie w ekspresie ciśnieniowym jest procesem szybkim, trwa zwykle od 20 do 30 sekund. Ekspresy ciśnieniowe wyposażone są w bojler lub termoblok (ogrzewacz przepływowy), który zapewnia odpowiednią temperaturę wody.
Kluczową cechą ekspresów ciśnieniowych jest ich powtarzalność (zawsze otrzymujemy tę samą kawę) oraz łatwość w obsłudze. Dodatkowo użytkownik może eksperymentować z ilością kawy, stopniem jej zmielenia, czasem ekstrakcji czy ilością wody, aby dostosować otrzymywany napój do indywidualnych preferencji.
Wiele modeli pozwala również na przygotowanie innych napojów na bazie espresso, takich jak cappuccino czy latte, dzięki wbudowanemu spieniaczowi do mleka, co jest dodatkowo wygodne. Trzeba jednak zauważyć, że ekspresy potrafią być drogie, a nawet bardzo drogie.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: zależy od ekspresu, ale generalnie parzenie kawy za pomocą ekspresu ciśnieniowego to proces, który zazwyczaj zajmuje od 25 do 30 sekund + włączenie i nagrzanie się urządzenia, co trwa 1-2 minuty.
Stopień mielenia: kawa do ekspresu ciśnieniowego powinna być mielona na drobno, ale nie na proszek. Optymalna konsystencja przypominać powinna cukier puder. Zbyt drobne mielenie może spowodować zbyt wolne przepływanie wody i nadmierną ekstrakcję, co skutkuje gorzkim smakiem.
Poziom trudności: parzenie kawy w ekspresie ciśnieniowym wymaga pewnej wprawy i znajomości urządzenia. Jednak po kilku próbach i dostosowaniu ustawień do własnych preferencji, proces staje się prosty i szybki.
Odpowiedni dla Ciebie: jeśli lubisz szybko i prosto przygotować idealne espresso, lub kawy z dodatkiem mleka takie jak latte czy cappuccino.
Kawiarka, makinetka, moka
Kawiarka, znana również jako moka, czy makinetka to kultowy sposób parzenia kawy, który swoje korzenie ma we Włoszech. To urządzenie, choć proste w konstrukcji, pozwala na przygotowanie intensywnego i aromatycznego naparu, który dla wielu jest esencją prawdziwej kawy.
Charakterystyczna dla kafeterki jest jej budowa, składająca się z trzech segmentów: dolnego zbiornika na wodę, filtra z kawą oraz górnego zbiornika, do którego trafia gotowa kawa. Proces parzenia rozpoczyna się od umieszczenia wody w dolnym zbiorniku, a zmielonej kawy – w filtrze. Pod wpływem ogrzewania, woda zamienia się w parę, która przepycha gorącą wodę przez kawę, co prowadzi do powstania naparu w górnym zbiorniku.
Kawa zaparzona za pomocą kawiarki wyróżnia się silnym smakiem i jest zdecydowanie mocniejsza niż ta przygotowana metodą przelewową, lecz nie osiąga tak wysokiego ciśnienia jak w ekspresach. Dzięki temu uzyskujemy napar o wyrazistym smaku, ale z mniejszą ilością kofeiny niż w espresso.
Parzenie kawy w kawiarce wymaga pewnej wprawy – od właściwego zmielenia kawy, przez kontrolę temperatury, aż po moment zdejmowania kawiarki z ognia. Wszystko to ma kluczowe znaczenie dla smaku przygotowanego napoju.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: przygotowanie kawy za pomocą moki zajmuje około 5 do 10 minut. Czas ten może się różnić w zależności od wielkości kawiarki oraz tego na czym stoi – na płycie indukcyjnej zajmie to mniej niż na kuchence gazowej.
Stopień mielenia: kawa powinna być mielona średnio, nieco grubiej niż do ekspresu ciśnieniowego, ale drobniej niż do metody przelewowej. Zbyt drobno zmielona kawa może przytkać kawiarkę, a zbyt grubo zmielona nie pozwoli na odpowiednią ekstrakcję.
Poziom trudności: przygotowanie kawy w kawiarce wymaga pewnej wprawy, ale jest to metoda stosunkowo prosta. Ważne jest, aby kontrolować źródło ciepła i nie przegrzewać kawy, co może spowodować jej przypalenie.
Odpowiedni dla Ciebie: jeśli lubisz mocne espresso i nie chcesz wydawać pieniędzy na ekspres (czy też nie masz na niego miejsca w kuchi), a do tego cenisz proste sposoby robienia kawy, to kawiarka jest dla Ciebie.
Metody przepływowe (perkolacja)
Metoda przepływowa, znana również jako perkolacja, to metoda ekstrakcji kawy, która polega na swobodne przepuszczanie gorącej wody przez zmielone ziarna kawy.
Automatyczne ekspresy przelewowe
Automatyczne ekspresy przelewowe to wygodne i często wybierane urządzenia do parzenia kawy, szczególnie cenione za ich zdolność do przygotowania większej ilości naparu w krótkim czasie. Charakteryzują się one prostotą użycia – wystarczy dodać wodę i zmieloną kawę, aby urządzenie rozpoczęło proces parzenia. Woda, podgrzewana do optymalnej temperatury, jest równomiernie rozprowadzana nad kawą, co umożliwia dokładną ekstrakcję.
Dzięki zastosowaniu filtrów papierowych, kawa z ekspresów przelewowych jest klarowna i pozbawiona zanieczyszczeń. Napar zazwyczaj charakteryzuje się zbalansowanym smakiem, z łagodniejszą nutą niż kawa z ekspresu ciśnieniowego. To idealne rozwiązanie dla tych, którzy cenią sobie komfort i szybkość przygotowania, a także dla miłośników kawy o delikatniejszym profilu smakowym.
Automatyczne ekspresy przelewowe są również cenione za swoją funkcjonalność. Wiele modeli posiada programatory czasowe, dzięki którym kawa może być gotowa dokładnie na wyznaczoną porę, oraz systemy utrzymujące ciepło, które pozwalają na dłuższe zachowanie świeżości i temperatury naparu. To sprawia, że są one idealnym wyborem dla zapracowanych osób lub w miejscach, gdzie kawa jest spożywana przez wiele osób, jak miejsca pracy.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: przygotowanie kawy za pomocą ekspresu przelewowego zajmuje zazwyczaj od 5 do 10 minut, czyli dłużej niż powyższe metody.
Stopień mielenia: dla ekspresu przelewowego zalecany jest średni stopień mielenia. Zbyt drobno zmielone ziarna mogą spowodować, że kawa będzie gorzka i przeekstrahowana, podczas gdy zbyt grubo zmielone mogą nie uwolnić pełni smaku.
Poziom trudności: parzenie kawy metodą przelewową jest banalnie proste i nie wymaga specjalistycznych umiejętności. Jest to świetna metoda dla osób, które dopiero zaczynają swoją przygodę z kawą.
Odpowiedni dla Ciebie: jeżeli cenisz sobie wygode oraz prostotę i poszukujesz metody, która nie wymaga ciągłej uwagi i pozwala na przygotowanie większej ilości dobrej jakościowo kawy na raz.
Drip V60
Drip V60 to metoda parzenia kawy, która zyskała uznanie wśród baristów i miłośników tego napoju na całym świecie. Jej nazwa pochodzi od charakterystycznego kształtu drippera, który przypomina literę “V” i ma kąt nachylenia 60 stopni. To właśnie ten kształt w połączeniu z jednym dużym otworem na dnie drippera sprawia, że metoda ta pozwala na pełną kontrolę nad czasem i tempem ekstrakcji.
Drip V60 wyróżnia się możliwością precyzyjnego dozowania wody i równomiernego jej rozprowadzania po zmielonych ziarnach kawy. Użytkownik, kontrolując prędkość i ilość wlewanej wody, może wpłynąć na intensywność i głębię smaku naparu. Dzięki temu, że woda przepływa wolniej przez kawę, możliwe jest wydobycie z ziaren bogatego bukietu aromatów.
Parzenie kawy metodą Drip V60 wymaga stosowania specjalnych papierowych filtrów, które są kluczowe dla uzyskania czystego naparu. Filtry te skutecznie zatrzymują fusy, a także część olejków, co sprawia, że kawa jest lżejsza i mniej goryczkowa w porównaniu do innych metod.
Drip V60 to metoda, która może być stosowana zarówno w domu, jak i w profesjonalnych kawiarniach. Jest ceniona za swoją prostotę i elegancję, a także za to, że pozwala na eksperymentowanie z różnymi rodzajami kawy i odkrywanie ich unikalnych charakterystyk.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: przygotowanie kawy dripem zajmuje około 3 do 4 minut.
Stopień mielenia: zalecany stopień mielenia ziaren kawy do metody V60 to średni do grubego. Ziarna powinny być zmielone na konsystencję grubego cukru, dzięki czemu umożliwimy równomierne ekstrahowanie smaków.
Poziom trudności: parzenie kawy dripem V60 wymaga pewnej wprawy i doświadczenia. Kontrola temperatury wody, równomierne zalanie kawy oraz tempo nalewania są kluczowe do osiągnięcia najlepszego smaku.
Odpowiedni dla Ciebie: jesteś entuzjastą kawy, który chce mieć kontrolę nad procesem parzenia i lubisz eksperymentować.
Chemex
Chemex to metoda parzenia kawy, która łączy w sobie funkcje dzbanka do parzenia oraz filtra, co sprawia, że jest nie tylko funkcjonalna, ale i ma unikalny, elegancki design. Została wynaleziona w 1941 roku przez chemika Petera Schlumbohmma i od tamtej pory zdobyła uznanie na całym świecie, stając się ikoną w świecie kawoszy.
Charakterystyczną cechą Chemexa jest jego kształt, przypominający klepsydrę. Wykonany jest z wysokiej jakości, odpornego na wysokie temperatury szkła. To właśnie ta budowa pozwala na równomierne parzenie kawy i ułatwia utrzymanie jej w odpowiedniej temperaturze. Chemex wykorzystuje specjalne, grube filtry papierowe, które są znacznie solidniejsze od standardowych filtrów do kawy. Pozwalają one na bardzo dokładne odfiltrowanie naparu, co skutkuje wyjątkowo czystym smakiem.
Proces parzenia w Chemexie jest prosty. Najpierw umieszcza się filtr papierowy w górnej części naczynia, następnie wsypuje się zmieloną kawę. Wodę, podgrzaną do odpowiedniej temperatury, należy wlewać powoli, w okrężnych ruchach, aby równomiernie zmoczyć kawę. Taka technika pozwala na pełną ekstrakcję smaku.
Kawa przygotowana w Chemexie jest często opisywana jako bardziej aromatyczna i złożona smakowo w porównaniu do innych metod przelewowych. Dzięki wolniejszemu procesowi filtrowania kawa z Chemexa zachowuje bogactwo smaków i subtelne nuty, które mogą być niewyczuwalne przy innych metodach parzenia.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: przygotowanie kawy w Chemexie zajmuje około 4 do 6 minut, w zależności od ilości przygotowywanej kawy.
Stopień mielenia: jak w przypadku dripu, zaleca się średnio grubo mielone ziarna, podobne do konsystencji grubego cukru
Poziom trudności: parzenie kawy w Chemexie wymaga nieco praktyki, aby opanować technikę równomiernego zalania kawy i utrzymania odpowiedniego tempa przepływu wody.
Odpowiedni dla Ciebie: jeżeli jesteś entuzjastą kawy, który poszukuje kawy w lekko innym wydaniu oraz chce mieć kontrolę nad procesem parzenia
Metody zanurzające (immersja)
Metoda zanurzająca, zwana też immersją, to proces parzenia kawy, który polega na całkowitym zanurzeniu zmielonych ziaren w gorącej wodzie.
French press
French press, znany również jako prasa francuska, to jedna z najpopularniejszych metod parzenia kawy na świecie. Jest to metoda dość prosta, ale pozwalająca na uzyskanie pełnego i bogatego smaku naparu. Charakteryzuje się ona wykorzystaniem grubo zmielonych ziaren kawy oraz dłuższym czasem ekstrakcji, co ma kluczowe znaczenie dla ostatecznego rezultatu.
Urządzenie składa się z cylindrycznego naczynia, zazwyczaj wykonanego ze szkła lub stali nierdzewnej, oraz tłoka z metalową siatką, który służy do oddzielenia zmielonej kawy od gotowego naparu. Proces parzenia rozpoczyna się od wsypania zmielonej kawy do naczynia, po czym zalewa się ją gorącą wodą. Po kilku minutach, które pozwalają kawie nasiąknąć wodą i uwolnić swój aromat, tłok powoli opuszcza się, przesuwając zmieloną kawę na dno naczynia.
Kawa przygotowana za pomocą french pressa wyróżnia się pełnym ciałem i intensywnością smaku, ponieważ podczas parzenia nie używa się papierowych filtrów, które mogłyby pochłaniać niektóre olejki i aromaty. Napar jest często bardziej oleisty i zawiera więcej fusów niż kawa z metod przelewowych, co jest cenione przez wielu koneserów za dodanie charakteru i głębi smaku.
French press jest ceniony za swoją prostotę i uniwersalność. Nie wymaga dostępu do elektryczności ani skomplikowanych technik baristycznych, co sprawia, że jest idealny do użytku domowego, a nawet podczas podróży. To doskonały wybór dla tych, którzy cenią sobie zarówno jakość, jak i prostotę przygotowania swojej ulubionej kawy.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: całkowity czas przygotowania kawy we french pressie wynosi około 4 minut. Po zalaniu zmielonych ziaren gorącą wodą należy odczekać około 3-4 minuty przed opuszczeniem tłoka.
Stopień mielenia: ziarna kawy powinny być zmielone na grubo, co zapobiega przenikaniu drobnych cząstek przez metalowy filtr.
Poziom trudności: Metoda ta jest łatwa w użyciu i nie wymaga specjalnych umiejętności, co czyni ją idealną dla początkujących miłośników kawy.
Odpowiedni dla Ciebie: gdy cenisz sobie prostotę i minimalizm w przygotowaniu kawy, a przy tym chcesz przygotować jej większą ilość.
Aeropress
Aeropress to stosunkowo nowa metoda parzenia kawy, która szybko zdobyła popularność dzięki swojej wszechstronności i prostocie. Wynaleziona przez Alana Adlera w 2005 roku, Aeropress jest przenośnym urządzeniem, które pozwala na szybkie i łatwe przygotowanie kawy o wysokiej jakości. Jego kompaktowa budowa i odporność na uszkodzenia sprawiają, że jest to idealne rozwiązanie zarówno do domu, jak i na wyjazdy.
Konstrukcja Aeropressu składa się z dwóch cylindrycznych komponentów, które pasują do siebie tworząc szczelny zbiornik. Używa się do niego papierowych lub metalowych filtrów, które umieszcza się na dnie urządzenia. Proces parzenia rozpoczyna się od wsypania zmielonej kawy do komory, po czym zalewa się ją gorącą wodą. Po krótkim czasie zaparzania, za pomocą tłoka, napar jest przeciskany przez filtr bezpośrednio do kubka.
Jedną z głównych zalet Aeropressu jest kontrola, jaką użytkownik ma nad parzeniem kawy. Kawa z Aeropressu charakteryzuje się gładkim, bogatym smakiem bez nadmiernej goryczy czy kwasowości, co jest często wynikiem krótkiego czasu ekstrakcji.
Aeropress jest również ceniony za łatwość czyszczenia – po użyciu wystarczy wypchnąć zużytą kawę wraz z filtrem i przepłukać urządzenie wodą. Dzięki swojej prostocie i szybkości przygotowania, Aeropress stał się ulubionym narzędziem wielu baristów oraz miłośników kawy.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: przygotowanie kawy metodą Aeropress zajmuje zaledwie około 1 do 2 minut, co czyni ją jedną z najszybszych metod parzenia.
Stopień mielenia: zalecany stopień mielenia ziaren to średni lub średnio-drobny, podobny do kryształków cukru.
Poziom trudności: aeropress jest stosunkowo łatwy w obsłudze, ale wymaga uwagi przy dozowaniu kawy i wody, jak również w kontroli czasu parzenia.
Odpowiedni dla Ciebie: jeśli cenisz sobie szybkość i wygodę przygotowania kawy, a przy tym oczekujesz od zaparzonej kawy bogatego, jakościowego smaku.
Clever Dripper
Clever Dripper to metoda parzenia kawy, która łączy w sobie elementy klasycznego dripa (kawy przelewowej) oraz french pressu. Jest to system parzenia kawy, który pozwala na łatwe i kontrolowane zaparzanie, a jego unikalna konstrukcja zapewnia czystość smaku i prostotę użytkowania.
Urządzenie składa się z plastikowego stożka z pokrywką, który jest umieszczony na filiżance lub dzbanku. Clever Dripper używa standardowych papierowych filtrów, które umieszcza się w stożku. Proces parzenia rozpoczyna się od wsypania zmielonej kawy do filtra, po czym zalewa się ją gorącą wodą. Następnie kawa ma czas na zaparzenie, podobnie jak w metodzie french press. Jednakże, w przeciwieństwie do french pressu, po zaparzeniu kawa jest filtrowana przez papierowy filtr, co zapewnia czysty i klarowny napar bez fusów.
Kluczową cechą Clever Dripper jest zawór na dnie urządzenia, który pozwala na kontrolowanie czasu ekstrakcji. Zawór ten otwiera się automatycznie, gdy urządzenie jest postawione na filiżance lub dzbanku, co pozwala na przefiltrowanie naparu. Dzięki temu użytkownik może precyzyjnie decydować, jak długo kawa powinna się zaparzać, zanim zacznie przesączać się do naczynia poniżej.
Kawa zaparzona za pomocą Clever Dripper wyróżnia się zbalansowanym smakiem, który łączy w sobie cechy kawy przelewowej i french pressu. Metoda ta pozwala na wydobycie pełni smaku i aromatu z ziaren, jednocześnie redukując gorycz i nadmierną kwasowość. Clever Dripper jest łatwy w obsłudze i czyszczeniu, co czyni go atrakcyjnym wyborem dla początkujących, jak i doświadczonych miłośników kawy.
💡 Musisz wiedzieć
Czas przygotowania kawy: całkowity czas przygotowania kawy za pomocą clever drippera wynosi około 3-4 minuty.
Stopień mielenia: zalecany stopień mielenia ziaren kawy to średni, podobny do ziaren piasku.
Poziom trudności: metoda ta jest stosunkowo prosta i wybacza drobne błędy, co sprawia, że jest odpowiednia nawet dla początkujących miłośników kawy.
Odpowiedni dla Ciebie: gdy szukasz metody parzenia, która jest łatwa w użyciu i pozwala na dostosowanie smaku kawy do własnych preferencji.
Kawa po turecku (dżezwa, tygielek)
Parzenie kawy po turecku to jedna z najstarszych metod przygotowywania tego napoju, ceniona za swój intensywny smak i unikalny charakter. Metoda ta wykorzystuje specjalne naczynie o nazwie dżezwa lub tygielek, które jest zazwyczaj wykonane z miedzi lub mosiądzu i charakteryzuje się wąskim wylewem.
Proces przygotowania kawy po turecku rozpoczyna się od bardzo drobnego zmielenia ziaren kawy, niemal do konsystencji pudru. Zmieloną kawę umieszcza się w dżezwie, dodaje się cukier według upodobania oraz zimną wodę i powoli podgrzewa się na małym ogniu. Ważne jest, aby nie doprowadzić mieszanki do wrzenia, lecz pozwolić jej na powolne gotowanie, co pozwala na wydobycie pełni aromatów i smaków.
Podczas podgrzewania kawa zaczyna pienić się, a na powierzchni tworzy się charakterystyczna, gęsta piana. W tradycyjnym parzeniu kawy po turecku piana jest ważnym elementem, który powinien zostać delikatnie przełożony do filiżanki przed wlaniem reszty naparu. Kawa po turecku jest serwowana bezpośrednio po przygotowaniu.
Napar charakteryzuje się intensywnością i gęstością, a w filiżance osadza się charakterystyczny osad z drobno zmielonych ziaren. Kawa po turecku jest nie tylko napojem, ale również częścią kultury i tradycji, często podawaną z dodatkiem przypraw takich jak kardamon czy cynamon, które dodatkowo wzbogacają jej smak.
Pomimo że metoda ta wymaga nieco więcej uwagi i czasu niż współczesne techniki parzenia kawy, wielu miłośników kawy docenia ją za głębię i złożoność smaku, których trudno doświadczyć w inny sposób.
Cold brew (tłoczenie na zimno)
Cold brew, czyli kawa parzona na zimno, to metoda przygotowywania kawy, która zyskuje coraz większą popularność ze względu na swój unikalny smak i łagodność. Jest to technika, która polega na długim macerowaniu grubo zmielonych ziaren kawy w zimnej wodzie, zwykle przez okres od 12 do 24 godzin.
Charakterystyczną cechą kawy cold brew jest jej niska kwasowość oraz bogaty, głęboki smak z subtelnymi nutami – nie zawiera on charakterystycznej kawowej gorczyki.
Kawa cold brew jest idealna na ciepłe dni, kiedy orzeźwiająco-schładzające właściwości zimnego napoju są szczególnie pożądane. Dzięki swojej metodzie przygotowania cold brew może być przechowywana w lodówce przez kilka dni, nie tracąc przy tym na smaku.
Proces przygotowania cold brew jest prosty, choć wymaga cierpliwości. Po zmieleniu kawy i zalewaniu jej zimną wodą mieszanka powinna być przechowywana w chłodnym miejscu, aby mogła powoli uwalniać smaki. Po zakończonym procesie maceracji kawa jest filtrowana.
Podsumowanie
Istnieje wiele metod parzenia kawy, z których każda oferuje unikalne doznania smakowe i aromatyczne. Wybór metody zależy od osobistych preferencji, dostępnego sprzętu oraz czasu, jaki chcemy poświęcić na przygotowanie kawy.
Niezależnie od wybranej metody, kluczem do uzyskania doskonałej kawy jest świeżość ziaren, prawidłowy stopień ich zmielenia oraz kontrola temperatury wody.
Eksperymentowanie z różnymi technikami pozwoli odkryć bogactwo smaków, jakie kryje w sobie kawa, a znajomość różnych metod parzenia pozwoli cieszyć się nią w pełni, niezależnie czy jest to rano, czy w porze po obiedzie.
